Airbnb moet servicekosten aan huurders terugbetalen

Oktober 2013 was een maand van eerste kennismakingen. En van eerste liefdes. Ik ging op dat moment voor het eerst op vakantie naar Brazilië. En voor ons verblijf in Rio de Janeiro maakten we voor het eerst gebruik van verhuurplatform Airbnb om een appartement vlakbij het strand van Ipanema te huren. Het was op alle fronten liefde op het eerste gezicht. Brazilië was fantastisch, Rio was bruisend en Airbnb was wat mij betreft de beste uitvinding van de eeuw. Inmiddels zijn er vele vakanties gevolgd en is Airbnb nog steeds een ideaal platform om tijdens onze vakanties allerlei unieke accommodaties te kunnen huren.

Tegenwoordig ben ik niet alleen maar met Airbnb bezig als ik op vakantie ga, maar ook op kantoor – als ik weer eens met mijn neus in de huurrechtjurisprudentie zit – kom ik Airbnb vaak tegen. Begin deze week nog.

Afgelopen maandag, 9 maart 2020, hebben de kantonrechters van de rechtbank Amsterdam weer eens een interessante uitspraak gaan in een procedure die door een particulier tegen Airbnb was aangespannen.

Deze particulier is, net zoals ik, een fervent reiziger en heeft vanaf 2013 tal van keren via Airbnb verblijven in binnen- en buitenland geboekt. Airbnb heeft voor die boekingen bij de globetrotter service-/boekingskosten in rekening gebracht. Daarnaast heeft Airbnb bij de verhuurders ook bemiddelingskosten in rekening gebracht. Onze wereldreiziger is een procedure gestart waarbij hij heeft gesteld dat Airbnb een bemiddelaar is die “twee heren dient”. Een bemiddelaar mag immers niet twee heren (hier dus verhuurder en huurder) dienen, zo volgt uit artikel 7:417 lid 4 BW. De kantonrechters oordelen dat Airbnb als bemiddelaar gezien moet worden. Dat is (enigszins) opvallend omdat Booking.com in een andere procedure door zowel de kantonrechter in Amsterdam als het gerechtshof juist niet als bemiddelaar werd aangemerkt.

Volgens de kantonrechters zijn Airbnb en Booking.com echter niet vergelijkbaar, omdat bij Airbnb de identiteit van de huurders en verhuurders onbekend blijft tot en met het moment dat er een huurovereenkomst tot stand komt via het platform. Daardoor is het voor huurders en verhuurders niet mogelijk om een huurovereenkomst buiten het platform van Airbnb om te sluiten. Dat kan bij Booking.com wel, waardoor Booking.com niet wordt aangemerkt als bemiddelaar en Airbnb in dit geval juist wel.

Een ander aspect dat lijkt mee te spelen in de afweging van de kantonrechters om aan te nemen dat er gehandeld is als bemiddelaar bij het sluiten van huurovereenkomsten voor onroerend goed is dat de uiteindelijke huurprijs wordt bepaald door Airbnb.

Airbnb heeft overigens ook nog aangevoerd dat artikel 7:417 lid 4 BW waarin het dienen van twee heren is verboden, in strijd zou zijn met Europese regelgeving. Dat zou namelijk een beperking zijn van het vrije verkeer van diensten, omdat de wetgeving in Nederland strenger is dan het recht in andere Europese landen, zoals bijvoorbeeld Ierland (waar Airbnb in Europa gevestigd is).

De kantonrechters achten dit minder relevant, omdat Airbnb in haar eigen algemene voorwaarden heeft opgenomen dat wettelijke regelingen die consumenten een betere bescherming bieden dan het Ierse recht voorrang krijgen. Airbnb snijdt zich dus in de vingers door in haar voorwaarden op te nemen dat de meest beschermende wettelijke regeling van toepassing is. In dit geval is dat de Nederlandse regeling die het dienen van twee heren niet toestaat.

Airbnb heeft al aangegeven in hoger beroep te gaan tegen het vonnis. Als het vonnis echter in stand blijft, heeft dit gevolgen voor iedereen die in Nederland woonachtig is en in het verleden via Airbnb geboekt heeft. Met de uitspraak in de hand kan iedere Nederlandse globetrotter namelijk vragen om terugbetaling van de onterecht betaalde service-/boekingskosten. Het is natuurlijk nog maar de vraag of Airbnb vrijwillig overgaat tot betaling of dat ze daartoe moet worden gedwongen via een procedure. Hoe dan ook, als Airbnb de kosten terugbetaalt, dan is dat natuurlijk meteen een goed excuus om de volgende wereldreis of citytrip te boeken.

Wilt u meer informatie over dit onderwerp of heeft u andere vragen, neem dan gerust contact op.